افسردگی پس از زایمان نوعی بیماری روانی است که زندگی بسیاری از تازه مادران را پس از زایمان، تحت تاثیر قرار می‌دهد. این اتفاق می‌تواند باعث احساس غم و اندوه، اضطراب، گناه، ناامیدی و مشکل در برقراری ارتباط با نوزاد شود. افسردگی پس از زایمان ممکن است در عملکرد روزانه‌ی مادر اختلال ایجاد کرده و بر رفاه و روابط نیز تأثیر بگذارد. اگر افسردگی پس از زایمان را تجربه می‌کنید، بدانید که تنها نیستید. راه‌هایی برای کنار آمدن با آن و غلبه بر آن وجود دارد. در این مقاله از وان‌هو توضیح خواهیم داد که افسردگی پس از زایمان چیست، چه چیزی باعث آن می‌شود، چگونه با آن کنار بیاییم و راه‌های پیشگیری از آن چیست.
افسردگی پس از زایمان چیست؟
همانطور که از اسمش مشخص است، افسردگی پس از زایمان، نوعی افسردگی می‌باشد که بعد از زایمان اتفاق میافتد. معمولاً در چند هفته یا چند ماه اول پس از زایمان ایجاد می‌شود، یا حتی امکان دارد بعداً نیز شروع شود.
افسردگی پس از زایمان نوسانات خلقی خفیف و موقتی‌ای می‌باشد که بسیاری از مادران امکان دارد آن را تجربه کنند. همچنین این اختلال که روی روان تاثیر می‌گذارد، یک اختلال خلقی مداوم و شدید است که نیاز به درمان دارد.
علائم افسردگی پس از زایمان
برخی از علائم رایج افسردگی پس از زایمان عبارتند از:
- احساس غم، ناامیدی، بی ارزشی یا پوچی
- از دست دادن علاقه یا لذت به فعالیت‌هایی که قبلاً از آن‌ها لذت می‌بردید
- داشتن مشکل در خواب یا خواب زیاد
- داشتن انرژی یا انگیزه کم
- مشکل در تمرکز یا تصمیم گیری
- تغییرات در اشتها یا وزن
- احساس بی قراری، تحریک پذیری یا عصبانیت
- احساس گناه، شرمساری یا بی کفایتی به عنوان یک مادر
- داشتن افکار آسیب رساندن به خود یا نوزاد
- داشتن مشکل در برقراری ارتباط با نوزاد یا مراقبت از نوزاد
- کناره گیری از شریک زندگی، خانواده یا دوستان
- داشتن حملات پانیک یا اضطراب
علل افسردگی پس از زایمان
دلایل دقیق افسردگی پس از زایمان به طور کامل شناخته نشده است، اما احتمالاً ترکیبی از عوامل بیولوژیکی، روانی و اجتماعی را شامل می‌شود. برخی از علل احتمالی عبارتند از:
- تغییرات هورمونی: پس از زایمان، سطح استروژن و پروژسترون به طور چشمگیری کاهش می‌یابد که بر کیفیت خلق و خو و احساسات شما تأثیر می‌گذارد. سطح هورمون تیروئید نیز ممکن است تغییر کند، که می‌تواند بر انرژی و متابولیسم تأثیر بگذارد.
- تغییرات فیزیکی: زایمان می‌تواند باعث تغییرات فیزیکی در بدن مادر شود، مانند درد، خونریزی، خستگی و مشکلات شیردهی. این تغییرات ممکن است بر عزت نفس و اعتماد به نفس مادر و همچنین توانایی او برای مقابله با استرس تأثیر بگذارد.
- تغییرات عاطفی: مادر شدن می‌تواند تغییرات عاطفی زیادی مانند شادی، عشق، ترس، نگرانی و استرس را به همراه داشته باشد. ممکن است انتظارات غیرواقعی از خود یا فرزندتان داشته باشید، یا احساس کنید تحت تأثیر مسئولیت‌ها و خواسته‌های مادری قرار گرفته‌اید. همچنین ممکن است از دست دادن هویت، آزادی یا کنترل زندگی خود را تجربه کنید.
- تغییرات اجتماعی: بچه دار شدن می‌تواند زندگی اجتماعی شما را تغییر دهد، مانند روابط شما با شریک زندگی، خانواده یا دوستان. ممکن است احساس انزوا، تنهایی یا عدم حمایت کنید، یا ممکن است با عزیزانتان درگیری یا اختلاف داشته باشید. همچنین ممکن است برای اینکه یک مادر کامل باشید یا احساسات خود را پنهان کنید، با فشار اجتماعی مواجه شوید.
عوامل خطر افسردگی پس از زایمان
برخی از عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان را افزایش دهند عبارتند از:
- داشتن سابقه افسردگی، اضطراب یا اختلال دوقطبی، در دوران بارداری یا قبل از آن
- داشتن سابقه خانوادگی بیماری روانی
- داشتن بارداری، زایمان یا بهبودی سخت یا پیچیده
- نوزاد نارس یا بیمار یا نوزادی با نیازهای خاص
- نداشتن حمایت اجتماعی یا حمایت عاطفی
- درآمد کم یا مشکلات مالی
- تجربه یک رویداد استرس زا در زندگی، مانند مرگ، طلاق، یا بیماری
- بارداری ناخواسته یا ناخواسته
- سابقه سوء استفاده، تروما یا خشونت
چگونه با افسردگی پس از زایمان کنار بیاییم؟
بهتر است بدانید که افسردگی پس از زایمان قابل درمان است و می‌توانید از آن خلاص شوید. اولین قدم این است که تشخیص دهید مشکل دارید و به دنبال کمک باشید.
لازم نیست در سکوت رنج بکشید یا احساس شرمندگی کنید. منابع و گزینه‌های زیادی برای کمک به مقابله با افسردگی پس از زایمان وجود دارد.
-
به دنبال کمک حرفه‌ای باشید
اگر فکر می‌کنید افسردگی پس از زایمان دارید، باید در اسرع وقت با پزشک، ماما، پرستار یا متخصص سلامت روان خود مشورت کنید. آن‌ها می‌توانند وضعیت شما را تشخیص دهند، علل پزشکی دیگر را رد کنند و بهترین درمان را برای شما تجویز کنند. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مصرف دارو
- روان درمانی
- گروه‌های پشتیبانی
-
مراقبت از خود را تمرین کنید
مراقبت از خود، شامل عمل مراقبت از خود و نیازهایتان از نظر جسمی، ذهنی و عاطفی است. این می‌تواند به شما در کاهش استرس، بهبود خلق و خو و بهبود سلامتی کمک کند. برخی از راه‌های تمرین خودمراقبتی عبارتند از:
- استراحت کافی داشته باشید
- به اندازه کافی غذا بخورید
- به طور منظم ورزش کنید
- از الکل و مواد مخدر خودداری کنید
- با دیگران ارتباط برقرار کنید
- با همسرتان حرف بزنید
- با خانواده و دوستان تماس بگیرید
چگونه از افسردگی پس از زایمان جلوگیری کنیم؟
افسردگی پس از زایمان همیشه قابل پیشگیری نیست، اما اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش خطر یا شدت آن انجام دهید. برخی از راه‌های پیشگیری از افسردگی پس از زایمان عبارتند از:
برای دوره پس از زایمان آماده شوید
دوره پس از زایمان می‌تواند یک زمان استرس‌زا و طاقت فرسا باشد، به خصوص اگر برای آن آمادگی نداشته باشید. برای آماده شدن برای دوره پس از زایمان، می‌توانید سعی کنید:
- خود را در مورد افسردگی پس از زایمان، علائم، علل و درمان‌های آن آموزش دهید و بدانید که در صورت نیاز از کجا کمک بگیرید.
- برای جنبه‌های عملی بچه‌دار شدن از قبل برنامه ریزی کنید، مانند ترتیب دادن مسئولیت‌های مراقبت از کودک، خانه یا کار، و تنظیم بودجه و برنامه
- خود را برای جنبه‌های عاطفی بچه‌دار شدن آماده کنید، مانند سازگاری با تغییرات بدن، هویت و سبک زندگی خود و مقابله با انتظارات و فشارهای مادرانه.
- اگر نگرانی یا مشکلی دارید که ممکن است بر سلامت روان یا رفاه شما تأثیر بگذارد، به دنبال مشاوره یا درمان پیش از تولد باشید.
روحیه و احساسات خود را کنترل کنید
خلق و خوی و احساسات شما پس از زایمان می‌تواند نوسانات زیادی داشته باشد و مهم است که آن‌ها را تحت نظر داشته باشید و از هرگونه تغییر یا نشانه‌ای از افسردگی پس از زایمان آگاه باشید. برای نظارت بر خلق و خو و احساسات خود، می‌توانید سعی کنید:
- یک دفتر یادداشت یا دفتر خاطرات داشته باشید و افکار، احساسات و تجربیات خود را یادداشت کنید
- از یک ردیاب یا اپلیکیشن خلق و خو استفاده کنید و خلق و خوی و احساسات خود را به صورت روزانه یا هفتگی ثبت کنید
- مرتباً با خودتان چک کنید و از خود بپرسید که چه احساسی دارید و به چه چیزی نیاز دارید
- در مورد احساسات خود صادق و واقع بین باشید و آن‌ها را نادیده نگیرید
- در صورت مشاهده علائم یا نشانه‌های افسردگی پس از زایمان، کمک بگیرید و به تعویق نیفتید یا دریغ نکنید
زودتر به دنبال کمک باشید
هر چه زودتر برای افسردگی پس از زایمان به دنبال کمک باشید، شانس بهبودی و تندرستی شما بیشتر است. افسردگی پس از زایمان نشانه ضعف یا شکست نیست و چیزی نیست که لازم باشد به تنهایی با آن مقابله کنید.
بهتر است بدانید که کمک خواستن نشانه قدرت و شجاعت است و بهترین کاری است که می‌توانید برای خود و کودکتان انجام دهید. برای کمک گرفتن زودهنگام، می‌توانید سعی کنید:
- با پزشک، ماما، پرستار یا متخصص سلامت روان خود صحبت کنید و به آن‌ها بگویید که چه احساسی دارید و چه چیزی را تجربه می‌کنید.
- تذکرات و توصیه‌های آن‌ها را دنبال کنید و به برنامه درمانی و قرار ملاقات‌های خود پایبند باشید
- با شریک زندگی، خانواده یا دوستان خود تماس بگیرید و از آن‌ها کمک و حمایت بخواهید
- به یک گروه پشتیبانی یا انجمن آنلاین بپیوندید و با افرادی که شما را درک می‌کنند و با شما همدردی م کنند ارتباط برقرار کنید
سخن آخر
همانطور که در این مطلب گفته شد، افسردگی پس از زایمان یک شرایط روانی است که مادران زیادی را پس از زایمان تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند باعث طیفی از علائم مانند غم و اندوه، اضطراب، احساس گناه، ناامیدی و مشکل در برقراری ارتباط با نوزاد شود. افسردگی پس از زایمان ناشی از ترکیبی از عوامل بیولوژیکی، روانی و اجتماعی است و می‌تواند خطر ابتلا به سایر مشکلات سلامتی مانند درد مزمن، بیماری قلبی یا دیابت را افزایش دهد. با این حال، افسردگی پس از زایمان قابل درمان است و شما می‌توانید از آن خلاص شوید. راه‌های زیادی برای مقابله با افسردگی پس از زایمان وجود دارد، مانند جستجوی کمک حرفه‌ای، تمرین مراقبت از خود و برقراری ارتباط با دیگران. اگر افسردگی پس از زایمان را تجربه می‌کنید، اصلا نترسید و بدانید شما لایق این هستید که احساس بهتری داشته باشید و از مادر بودن خود لذت ببرید.
سوالات متداول
تفاوت بین افسردگی پس از زایمان و روان پریشی پس از زایمان چیست؟
افسردگی پس از زایمان، نوعی افسردگی است که بعد از زایمان اتفاق میافتد و می‌تواند علائمی مانند غمگینی، اضطراب، احساس گناه، ناامیدی و مشکل در برقراری ارتباط با نوزاد را ایجاد کند. روان پریشی پس از زایمان یک بیماری روانی نادر و شدید است که پس از زایمان رخ می‌دهد و می‌تواند علائمی مانند هذیان، توهم، پارانویا، گیجی و بی قراری را ایجاد کند. روان پریشی پس از زایمان یک وضعیت اورژانس پزشکی است و نیاز به درمان فوری دارد.
افسردگی پس از زایمان چقدر شایع است؟
بر اساس گزارش انجمن روانشناسی آمریکا، افسردگی پس از زایمان حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از زنانی را که زایمان می‌کنند، تحت تاثیر قرار می‌دهد. با این حال، تعداد واقعی ممکن است بیشتر باشد، زیرا بسیاری از زنان به دلیل شرم یا عدم آگاهی به دنبال کمک نیستند یا علائم خود را گزارش نمی‌کنند.
افسردگی پس از زایمان چقدر طول می‌کشد؟
افسردگی پس از زایمان بسته به شدت بیماری، در دسترس بودن درمان و سطح حمایت می‌تواند چندین هفته، ماه یا حتی سال‌ها ادامه داشته باشد. طبق گفته کلینیک مایو، میانگین مدت افسردگی پس از زایمان حدود شش ماه است. با این حال، برخی از زنان ممکن است دیر یا زود بهبود یابند و برخی ممکن است دوره‌های مکرر افسردگی را تجربه کنند.
چگونه می‌توانم به فردی که افسردگی پس از زایمان دارد کمک کنم؟
اگر فردی را می‌شناسید که افسردگی پس از زایمان دارد، می‌توانید با موارد زیر به او کمک کنید:
- حامی و دلسوز باشید و بدون قضاوت یا انتقاد به آن‌ها گوش دهید
- تشویق آن‌ها به جستجوی کمک حرفه‌ای، و پیشنهاد همراهی با آن‌ها یا کمک برای یافتن مشاور حرفه‌ای
- کمک به آن‌ها در امور مربوط به نوزاد، خانه یا سایر وظایف و دادن زمان به مادر برای خودش
- دعوت از مادر برای پیوستن به شما در برخی از فعالیت‌ها یا سرگرمی‌هایی که دوست دارید