داشتن موهای سالم و پرپشت آرزوی همه افرادی است که دچار ریزش مو شده اند. در زمان‌های قدیم با تحقیقات محدودی که در زمینه موها انجام می‌شد، راهکارهای بسیار کمی برای رسیدن به این آرزو وجود داشت، اما امروزه با توجه به پیشرفت علم پزشکی، رسیدن به این آرزو خیلی هم غیرممکن به نظر نمی‌رسد.
ما در این مطلب تمامی راهکارهای تقویت مو را از ساده‌ترین راهکارهای خانگی و خوراکی تا مراجعه به پزشک و خوردن داروهای شیمیایی را برای شما لیست کرده‌ایم. شاید فکر کنید که مگر می‌شود با خوردن مقداری مواد غذایی مفید و میوه‌های موثر موهای خود را تقویت کرد؟ شاید این مسئله برای شما بسیار عجیب باشد، اما ما اینجا هستیم تا علاوه بر پاسخ دادن به سوالات در زمینه تقویت مو، به شما بگوییم که تغذیه می‌تواند نقش مهمی را در حفظ سلامت موها ایفا کند.
در موارد شدید که آسیب‌دیدگی موها باعث ریزش مو می‌شود، متخصصان راهکارهای درمانی دیگری را ارائه می‌کنند. در نظر داشته باشید که هر آسیب‌دیدگی مو و هر ریزش مویی به دلیل عوامل خاصی به وجود می‌آید، به همین دلیل برای در نظر گرفتن راهکارهای درمانی موثر بهتر است به پزشک متخصص در این زمینه مراجعه کنید.
اگر شما هم فکر می‌کنید که موهای سالم و پرپشت یکی از اصلی‌ترین عوامل تاثیرگذار بر زیبایی است در ادامه مطلب همراه ما باشید، تا با آگاهی از تمامی جوانب با چگونگی تقویت موها آشنا شوید و بتوانید در زمان بروز مشکل بهترین تصمیم را بگیرید و به موقع اقدام کنید.
بررسی مهمترین عوامل تاثیرگذار بر ریزش مو
به طور کلی افراد در طول روز حدود ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو از دست می‌دهند که از دست دادن این تعداد تار مو، کاملا طبیعی است. چراکه رویش موهای جدید بلافاصله جایگزین موهای از دست رفته می‌شود. ریزش مو زمانی اتفاق می‌افتد که موهای ریخته شده جایگزینی نداشته باشند و رویش جدید اتفاق نیفتد.
ریزش مو به دلیل یک یا چند مورد از عوامل زیر اتفاق می‌افتد:
سابقه خانوادگی (وراثت)
یکی از شایع‌ترین علل ریزش مو، تاثیر وراثت است که معمولا با افزایش سن اتفاق می‌افتد. این بیماری آلوپسی آندروژنیک یا طاسی با الگوی مردانه نامیده می‌شود که معمولا به تدریج با یک الگوی خاص رخ می‌دهد.
اغلب ریزش موی تحت تاثیر وراثت، نسبت به راهکارهای تقویت مو مقاومت نشان می‌دهد. این الگو با کاهش خط رویش مو و ایجاد طاسی در مردان و نازک شدن موها در امتداد تاج سر در زنان تشخیص داده می‌شود.
تغییرات هورمونی و شرایط پزشکی
شرایط مختلفی ممکن است باعث ریزش موی دائم یا موقت شود؛ تغییرات هورمونی از دیگر عوامل موثر است. تغییرات هورمونی به دلیل بارداری، زایمان، یائسگی و مشکلات تیروئید از جمله مواردی هستند که هورمون‌های بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
در شرایط پزشکی بیماری مثل آلوپسی آره‌آتا که مربوط به سیستم ایمنی بدن است، باعث ریزش موی سکه ای، عفونت پوست سر مانند کرم حلقه‌ای و یک اختلال در کشیدن مو به نام تریکوتیلومانیا می‌شود.
مصرف داروها و مکمل‌ها
عوارض جانبی برخی داروهای خاص، باعث ریزش مو می‌شود؛ داروهایی که برای سرطان، آرتریت، افسردگی، مشکلات قلبی، نقرس و فشار خون بالا استفاده می‌شوند، معمولا روی موها تاثیر می‌گذارند و باعث ریزش آنها می‌شوند.
پرتودرمانی
اگر نیاز به پرتودرمانی در قسمت سر باشد، موها به شدت آسیب می‌بینند و ممکن است دیگر به شکل قبل رشد نکنند.
قرار گرفتن در معرض استرس شدید
بسیاری از افراد چندین ماه بعد از اینکه در معرض یک شوک فیزیکی یا احساسی قرار می‌گیرند، ممکن است نازک شدن مو را تجربه کنند. این نوع ریزش مو موقتی است و با استفاده از راهکارهای تقویت مو تا حد زیادی قابل جبران است.
آرایش و مدل موهای نادرست
آرایش بیش از حد موها و بستن نامناسب آنها (مدل دم اسبی) از دیگر عواملی است که باعث نوعی ریزش مو به نام آلوپسی کششی می‌شود. همچنین برخی درمان‌های مو که با روغن داغ انجام می‌شود و درمان‌های دائمی نیز باعث ریزش مو می‌شود. اگر روی پوست کف سر زخمی ایجاد شود، ریزش مو به صورت دائمی اتفاق می‌افتد.
بررسی عوامل تشدیدکننده ریزش مو
در ادامه با برخی از عواملی که باعث می‌شوند ریزش مو با سرعت بیشتری اتفاق بیفتد، آشنا می‌شوید. این عوامل عبارتند از:
افزایش سن،
- کاهش وزن قابل توجه،
- برخی شرایط پزشکی مانند دیابت و لوپوس،
- فشار و استرس،
- تغذیه نامناسب.
همانطور که پیش‌تر گفتیم، ریزش مو ناشی از عوامل متعددی است و در هر فرد با الگوی متفاوتی رخ می‌دهد. به همین دلیل مراجعه به پزشک و تشخیص دقیق علت ریزش مو، گام مهمی است که باید قبل از اقدام به درمان بردارید.
برخی مدل های مو و درمان ها
بیش از حد مدل دادن به مو ها یا مدل هایی که مو ها را محکم می کشد مانند مدل موی بافته می توانند سبب نوعی ریزش مو به نام آلوپسی کششی شوند. درمان های مو با روغن داغ یا فر دائمی می تواند سبب التهاب فولیکول های مو شده که آن نیز به ریزش مو منجر می شود. اگر در این وضعیت ساخت بافت اسکار رخ دهد ریزش مو می تواند دائمی باشد.
تقویت موی سر
- یک رژیم غذایی سالم داشته باشید.
خوردن غذاهای مناسب باعث می شود که فولیکول های موهای شما شکسته نشود و به رشد طولانی مدت آن کمک کند. - مقداری روغن استفاده کنید.
روغن آرگان و مراکش موهای خشک ، ترمیم و جوانسازی موهای خود را تغذیه ، ترمیم و جوانسازی می کنند ، ضمن اینکه از آن محافظت کرده و درخشش را نیز اضافه می کنند. - کمتر شامپو بزنید.
- کمتر گرما بدهید( با سشوار و …).
بیشتر سعی کنید به کمک حوله با حوصله خشک کنید.
چگونگی تقویت مو با داشتن فولیکول های قوی تر
غدد سباسه چربی را در فولیکول های موی شما آزاد می کنند، که به آن سبوم می گویند. سبوم از موهای شما محافظت می کند. پیاز موی از کراتین تشکیل شده است که یک نوع پروتئین مرده می باشد.
برای تقویت مو چه کنیم؟
راه های مختلفی برای تقویت فولیکول مو وجود دارد اما بهترین درمان طبیعی است. در ادامه نکاتی در مورد نحوه ی تقویت مو مردان و زنان به طور طبیعی، آمده است.
رژیم غذایی مناسب برای تقویت مو
- کمبود اکسیژن باعث می شود فولیکول های مو ضعیف شوند. با خوردن غذاهای حاوی آهن می توان انتقال اکسیژن به فولیکول های مو را تسهیل کرد.
- مواد غذایی مانند سبزیجات از جمله اسفناج، کلم بروکلی و کلم، گوشت بدون چربی و لوبیا، عدس و حبوبات همه منابع غنی آهن هستند. همچنین می توانید از مکمل آهن برای تقویت مو استفاده کنید.
- رژیم غذایی شما باید حاوی روی معدنی باشد که باعث تقویت فولیکول ها توسط پروتئین های موجود در آن برای ساخت رشته های قوی مو می شود.
- غذاهای دریایی مانند میگو، ماهی، صدف ها و خرچنگ ها منابع خوبی از روی هستند. این ماده ی معدنی از غدد چربی شما پشتیبانی می کند تا بتواند از موهای شما بهتر محافظت کند. هرچند روزانه فقط ۱۱ میلی گرم روی باید مصرف کرد زیرا مصرف بیش از حد آن مانع جذب سایر مواد مغذی می شود.
- غذاهای مختلف سبزیجات، چربی های سالم و میوه ها را در رژیم غذایی خود برای تامین ویتامین E، A، C و B داشته باشید. چند رنگ مختلف از سبزیجات و میوه ها مانند هویج و پرتقال (نارنجی)، گوجه فرنگی و قره قروط (قرمز )، جوانه های بروکسل و آووکادو (سبز) و فلفل قرمز و گلابی (زرد) برای خوردن انتخاب کنید.
- مصرف غذاهای غنی از پروتئین شامل تخم مرغ، بوقلمون، گوشت بدون چربی، مرغ، و لبنیات کم چرب بسیار توصیه می شود.
- مواد معدنی و ویتامین ها به ویژه ویتانین C برای تقویت مو مفید هستند زیرا به جذب آهن کمک می کند. بلوبری، زغال اخته، پاپایا، سیب زمینی شیرین، میوه های کیوی و توت فرنگی همه غنی از این ویتامین هستند که به تولید کلاژن کمک می کند و برای تقویت مویرگ ها که خون و اکسیژن را به فولیکول مو حمل می کنند ضروری است.
- یکی دیگر از ویتامین های مورد نیاز برای تقویت مو ، ویتامین A است که در تولید شامپو نیز از آن استفاده می کنند. بدون آن، خشکی و خارش در ناحیه سر پوست رخ می دهد و باعث می شود که موها شکننده شوند. سبزیجات نارنجی، زرد و نارنجی ای که از ویتامین A بالایی برخوردارند شامل هویج، سیب زمینی شیرین، کدو تنبل، فلفل دلمه ای و پرتقال هستند.
- ویتامین E نیز می تواند به محافظت از مو و پوست شما کمک کند که در بادام، ماهی، آفتابگردان و میگو وجود دارد . توصیه می شود روزانه ۱۵ میلی گرم ویتامین E مصرف شود.
- به غیر از روی، مس نیز یکی از مواد معدنی است که می تواند به تقویت مو کمک کند. کمبود مس منجر به شکنندگی مو می شود. غذاهای غنی از مس شامل مرغ، گوشت قرمز ، آجیل، تخم مرغ و سبزیجات هستند. گیاهان و ادویه هایی که دارای مس هستند شامل زیره سبز، میخک، کاری، ترخون و آویشن هستند.
- سلنیوم یکی دیگر از مواد معدنی مهم است که باعث جلوگیری از شکنندگی مو و شوره سر می شود. آجیل برزیلی، گوشت بره ، میگو، کدو، ساردین و ماهی منابع غنی سلنیوم هستند. گیاهخواران می توانند از پنیر، سیر ، قارچ ، برنج قهوه ای، لوبیا ، دانه های چیا و جو به عنوان منبع سلنیوم استفاده کنند.
گرما و موهای ضعیف
گرمای ناشی از سشوار و اتوی مو و دیگر حال دهنده های مو ، موهای شما را ضعیف می کنند. به عنوان مثال، استفاده از یک خشک کن برقی برای موی کاملا مرطوب در جا ، آب موجود در کوتیکول مو را گرم می کند که باعث می شود در داخل موها گسترش یابد و یا باعث ایجاد فضاهایی درون فیبرهای مو می شود که آنها را ضعیف می کند.
باید ها و نباید ها
- استفاده از سشوار را کم کنید.
- مو های خود را با رنگ های نا مرغوب رنگ نکنید.
- محصولاتی را انتخاب کنید که بتوانند موهای شما را تقویت کنند
- در کنار رژیم غذایی سالم از محصولات تقویت کننده ی مو استفاده کنید. آنهایی که برچسب “ضد شکستگی”، “ترمیم کننده”، “تجدید” یا “تقویت” دارند بهتر هستند، زیرا این بدان معنی است که محصول دارای مواد تشکیل دهنده ای است که می تواند به طور موقت از موخوره، زخیم شدگی و شکنندگی مو جلوگیری کند.
- از شامپو هایی با مواد تشکیل دهنده ی پروتئین ها، آمینو اسید ها و سایر مواد تقویت کننده مو استفاده کنید.از شامپو ها و محصولاتی که می توانند به عمق پوست سر نفوذ کنند استفاده نکنید.
- استفاده ی بیش از حد از محصولات مراقبت مو باعث آسیب بیشتر به موهای شما می شود.
- تا حد امکان از مواد شیمیایی برای رنگ کردن موها استفاده نکنید.
۱۲ نکته برای تقویت موهای نازک
در ادامه چند روش خانگی برای تقویت مو بیان می کنیم که در رشد و افزایش و جلوگیری از ریزش مو مردان و زنان تاثیر دارند:
- موهای خود را هر چند هفته یک بار حداقل چند سانتی متر کوتاه کنید چرا که باعث سالم ماندن و کمتر مستعد شکنندگی شدن و موخوره ی کمتر موها می شود.
- روغن نارگیل بر روی موهای خود را دو بار در هفته اعمال کنید. روغن نارگیل را بر روی مو های خود بگذارید و بگذارید به مدت ۱۰ تا ۱۵دقیقه بماند، ترجیحا سلفون یا کلاه سر کنید سپس بشویید.
- هنگام شستن موهای مرطوب، از یک شانه ی دندان عریض استفاده کنید.
- ماسک مو ی خود را خانه درست کنید. در ادامه به چند مورد اشاره می شود :
۱-آووکادو
روغن های طبیعی موجود در این میوه باعث حفظ سلامت مو و پوست سر می شوند. آن را بر روی مو، از جمله ریشه ها، بمالید و حداقل ۲۹ دقیقه بگذارید بماند سپس آب گرم بشویید.
۲- آب هویج
با استفاده از آبمیوه گیری، آب هویج را در خانه درست کنید و آن را ۳۰ دقیقه در یخچال قرار دهید و سپس به طور مستقیم به موهایتان اعمال کنید. بتا کاروتن موجود در آن به طور موثر باعث تقویت ریشه ی مو و جلوگیری از ریزش می شود.
۳- عصاره ی آلوئه ورا
بهتر است از عصاره ی آلوئه تازه از گیاهش (به جای استفاده از آن ها) استفاده شود. از آن به عنوان یک ماسک استفاده کنید و حداقل ۴۵ دقیقه بگذارید روی مو ها بماند و سپس بشویید.
۴- روغن زیتون برای تقویت مو
به طور کلی، روغن زیتون را می توان به دو روش مختلف برای تقویت مو مردان و زنان استفاده کرد، و آن را به صورت خوراکی یا موضعی برای پوست و مو استفاده کرد. اگر میخواهید روغن زیتون بخورید می توانید آن را به راحتی به یک سالاد یا نوع دیگری از غذا اضافه کنید. با این حال، اگر یکی از افراد نادری هستید که طعم روغن زیتون را نمی پسندید، می توانید کپسول های مکمل آن را مصرف کنید.
دستور العمل های بی شماری برای تهیه ماسک مو با روغن زیتون وجود دارند، اما همه ی آنها یک فرایند ساده را دنبال می کنند: روغن زیتون باید قبل از استفاده گرم شود و سپس به آرامی به پوست سر زده شود و سر را ماساژ دهید. پس از گذشت یک ساعت از آن، باید با شامپو بدون سولفات شسته شود و در شرایط تهویه مناسب برای رطوبت قرار گیرد.
۵- روغن بنفشه
روغن بنفشه یک روغن اساسی و حاوی مقادیر زیادی چربی اشباع نشده است. خواص درمانی این روغن سبب شده تا از آن در محصولات بهداشتی پوست و مو استفاده شود. یکی از کاربرد‌های روغن بنفشه تقویت پیاز مو است.
لازم به توضیح است که تقویت پیاز مو مردان تنها خاصیت روغن بنفشه برای مو نیست. از دیگر فواید آن می‌توان به درمان شوره سر، تقویت ریشه و ساقه مو و کمک به افزایش تراکم موها اشاره کرد. نحوه استفاده از روغن بنفشه برای تقویت ریشه مو مردان بسیار آسان است. شما می‌توانید این روغن را به تنهایی یا به همراه دیگر روغن‌های تقویت‌کننده مو مردانه مخلوط کنید. ترکیب حاصل را باید به پوست سر بمالید و ماساژ دهید تا روغن به درستی جذب پوست سر شما شود. عوارض لیزر موهای زائد را بدانید.
استفاده از این روغن به شما در داشتن موهای شاداب و درخشان کمک می‌کند. پس از زدن روغن به ریشه مو در حدود ۳ ساعت صبر کنید و پس از آن مو خود را با آب ولرم بشویید. به منظور نتیجه دهی بهتر این روش باید آن را هر دو روز یکبار تکرار کنید.
۶- روغن شنبلیله
روغن شنبلیله از جمله روغن‌های گیاهی هست که از گذشته تا کنون برای درمان‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرید. روغن شنبلیله خواص زیادی دارد که از جمله مهمترین فواید آن تقویت ریشه مو مردان است. وجود مقادیر قابل توجهی پروتئین در این روغن سبب شده تا درمان ریزش مو و طاسی سر باشد.
علاوه بر این وجود لسیتین در روغن شنبلیله سبب شده تا استفاده از آن سبب رطوبت‌رسانی به پوست سر شود. رطوبت‌رسانی به پوست سر می‌تواند درمان مؤثری برای افرادی باشد که پوست سر آنها حساس و خشک است. جدای از خواص تقویت‌کننده روغن شنبلیله برای مو، بهتر است بدانید که استفاده از این روغن گیاهی مفید می‌تواند به شما در کاهش سفیدی مو کمک کند.
بهترین راه برای بهره‌مندی از مزایای روغن شنبلیله به عنوان تقویت‌کننده مو این است که شب‌ها قبل از خواب مقداری از روغن را به پوست سر خود ماساژ دهید. در برخی موارد توصیه می‌شود که روغن را به تمام موهای خود بزنید. برای نتیجه‌دهی بهتر باید این روغن را منظم استفاده کنید. نتایج اولیه تأثیر روغن شنبلیله بر روی تقویت مو پس از دو هفته استفاده منظم ظاهر می‌شود.
۷- روغن سیاه دانه
خواص بی‌نظیر روغن سیاه دانه سبب شده تا از آن به عنوان بهترین تقویت‌کننده مو یاد شود. روغن سیاه دانه با تأثیر بر روی ریشه مو روند پیری آنها را کند می‌کند. در نتیجه این اثر روغن سیاه دانه سبب کاهش ریزش مو می‌شود. سیاه دانه خواص ضد التهابی، ضد قارچی و ضد باکتریایی دارد.
این خواص سبب شده تا استفاده از این روغن برای مو سر به سلامت پوست سر کمک کند. از طرفی دیگر با تقویت و بهبود سلامتی پوست سر سبب جلوگیری از بروز شوره سر می‌شود. لازم به توضیح است که با حفظ رطوبت سر چربی آن را در حد متعادل نگه می‌دارد. آنتی اکسیدان‌های موجود در ترکیبات سیاه دانه سبب تحریک و افزایش رشد موها می‌شوند. به طور کلی می‌توان گفت روغن سیاه دانه تأثیر زیادی بر روی تقویت پیاز مو مردان دارد.
به منظور استفاده از روغن سیاه دانه برای تقویت مو باید مقدار مورد نیاز از روغن سیاه دانه را بر روی کف دست خود بریزید و با مالش دست‌ها به یکدیگر روغن را گرم کنید. سپس به آرامی روغن را به پوست کف سر خود ماساژ دهید. ۳۰ دقیقه تا یک ساعت صبر کنید و سپس موهای خود را آبکشی کنید.
۸- روغن شیرین بیان
روغن شیرین بیان هم یک روغن تقویت‌کننده مو است. استفاده از این روغن خواص درمانی زیادی دارد به همین دلیل توانسته جایگاه ویژه‌ای در برنامه غذایی افرادی که به سلامت خود اهمیت می‌دهند، پیدا کند. استفاده از روغن شیرین بیان تأثیری زیادی بر روی کاهش خشکی پوست سر و در نتیجه در کاهش شوره سر دارد.
ترکیبات روغن شیرین بیان به گونه‌ای است که تأثیر زیادی بر روی افرایش رشد و تقویت مو سر دارد. از دیگر فواید روغن شیرین بیان به عنوان تقویت‌کننده مو مردانه می‌توان به این مورد اشاره کرد که علاوه بر خواص تقویتی نقش زیادی بر روی درمان موهای آسیب دیده دارد. به منظور استفاده از این روغن درمانی برای مو سر کافیست هفته‌ای یکبار این روغن را بر روی پوست سر خود ماساژ دهید.
۹- اسفناج
همه ما تعریف‌های زیادی از خواص تقویتی اسفناج شنیده‌ایم. بهتر است بدانید اسفناج برای تقویت پیاز مو نیز مؤثر است و می‌توان از آن به عنوان بهترین تقویت‌کننده مو یاد کرد. در برخی از افراد ریزش مو به دلیل کمبود مواد معدنی و ویتأمین‌های مورد نیاز اتفاق می‌افتد. اگر علت ریزش مو کمبود مواد مغذی باشد، اسفناج می‌تواند در کاهش آن نقش مؤثری داشته باشد. شما می‌توانید اسفناج را به رژیم غذایی خود اضافه کنید یا اینکه روغن آن را تهیه و استفاده کنید. در مورد مزوتراپی مو بیشتر بدانید.
۱۰- تقویت مو با روغن زیتون و عسل
نصف فنجان عسل برداشته و با یک چهارم فنجان روغن زیتون مخلوط کنید. در صورت نیاز، ترکیب را به مدت ۱۵ ثانیه در ماکروویو گرم کنید. از انگشتان خود جهت اعمال مقدار کوچکی از مخلوط بر روی مو های مرطوب استفاده کنید. از ابتدای تار های مو تا انتهای آن ها بکشید. موهای خود را توسط یک حوله پوشانده و بگذارید مخلوط به مدت ۳۰ دقیقه بماند. مو ها را با شامپو به خوبی شسته و طبق معمول خشک کنید.
۱۱- آبلیمو و روغن نارگیل
دو جز مورد نیاز روغن نارگیل و آبلیمو هستند. استفاده از این ترکیب معجزه آسا بر روی موهایتان می تواند به سلامت و ظاهر تارهای مویتان کمک بزرگی کند. برای آماده کردن آن، ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری روغن نارگیل و ۱ قاشق غذاخوری آبلیمو تازه اضافه کنید. این ترکیب را بر روی پوست سرتان ماساژ داده و بگذارید حداقل به مدت یک ساعت یا یک شب بماند.
۱۲- حنا برای تقویت مو
پود حنا را با کمی آب را مخلوط کنید. . نصف فنجان (۵۰ گرم) حنا را با یک چهارم فنجان (۵۹ میلی لیتر) آب گرم مخلوط کنید. در صورت نیاز، ۱۵ میلی لیتر آب مقطر به آن اضافه کنید تا زمانی که حنا، قوام مانند سیب زمینی پخته پیدا کند. هنگامی که پودر و آب را مخلوط کرده اید، کاسه را با پلاستیکی بپوشانید و به مدت ۱۲ ساعت در دمای اتاق نگه دارید.
هنگام استفاده از حنا، مجدد با کمی آب مخلوط کنید تا زمانی که یک ترکیب ضخیم اما قابل پراکندگی داشته باشید.
شیوه ی زندگی برای تقویت مو
- اجتناب از اضطراب و استرس
- گردش خون را به پوستتان با ماساژ انگشت روزانه تحریک کنید.
- برای تقویت مو از شامپو حاوی کافئین و چای سبز استفاده کنید که از تولید DHT جلوگیری می کند و رشد مو را تحریک می کند. کافئین همچنین باعث کاهش انقباض عضلات صاف در اطراف فولیکول های مو می شود که برای بهبود جریان خون و تحویل مواد مغذی لازم است.
تقویت موی سر مردان و زنان، جهت درمان یا جلوگیری از ریزش مو، هم توسط تکنولوژی روز و هم از طریق درمان های خانگی انجام می گیرد. بستگی دارد که کدام نوع درمان روی فرد تاثیر بگذارد.